'કહત કાર્ટૂન...' એક જુદા જ વર્ગ સમક્ષ

શનિવાર, 10 ફેબ્રુઆરી, 2024ની સાંજે અમદાવાદના લૉ ગાર્ડન પાસે આવેલા 'નિર્માણ ભવન'માં 'ગુજરાત ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સિવિલ એન્જિનિયર્સ એન્ડ આર્કિટેક્ટ્સ'ના યજમાનપદે 'કહત કાર્ટૂન...' કાર્યક્રમનું આયોજન કરાયું હતું, જે કેવળ નિમંત્રીતો માટે હતો. મિત્ર ઉષ્માબહેન શાહે સંયોજકની ભૂમિકા અદા કરીને આ કાર્યક્રમને શક્ય બનાવ્યો હતો. અત્યાર સુધી મેં રજૂ કરેલા કાર્ટૂન માણવાના કાર્યક્રમ કરતાં આ ઉપક્રમ સહેજ અલગ રાખવો એમ મારા મનમાં હતું. કેમ કે, અહીં પ્રેક્ષકવર્ગ પૈકીના મોટા ભાગના આ સંસ્થાના સભ્ય હતા, એટલે કે તેઓ સિવિલ એન્જિનિયર કે આર્કિટેક્ટ હતા.

સૌ પ્રથમ કાર્ટૂન કોને ન કહેવાય, એ પછી કાર્ટૂનકળાનાં મુખ્ય અંગો વગેરે વિશે ઉદાહરણસહિત વાત થયા પછી રજૂઆતનો મુખ્ય વિષય હતો 'કયા કયા વિષય પર કાર્ટૂન બનાવી શકાય?' સૃષ્ટિના આરંભને વ્યંગ્યાત્મક રીતે દર્શાવતા કાર્ટૂનથી શરૂ કરીને વિવિધ આદિમ યુગ, ઉત્ક્રાંતિના તબક્કા, મહાન સંસ્કૃતિઓ, વૈજ્ઞાનિક શોધ પર બનાવાયેલાં કાર્ટૂનોની ઝલક પછી પ્રવર્તમાન વિષયોને દર્શાવતાં કેટલાંક કાર્ટૂન બતાવવામાં આવ્યાં. સૌથી છેલ્લે, જાત પર હસવું જરૂરી છે એ બાબતને ધ્યાનમાં રાખીને લેખનના તેમજ સિવિલ એન્જિનિયરિંગ તથા આર્કિટેક્ચરને લગતાં કાર્ટૂન બતાવાયાં. લગભગ સવા કલાકના આ વાર્તાલાપ પછી વારો હતો પ્રશ્નોત્તરીનો. તેમાં પણ અનેક વિગતોની આપલે થઈ.

કાર્યક્રમ દરમિયાન હાસ્યની છોળો ઉછળતી રહી. ખાસ કરીને પોતાના વ્યવસાય પરનાં કાર્ટૂનમાં સૌને ખૂબ મજા આવી. કાર્યક્રમ પૂરો થયા પછીની અનૌપચારિક વાતચીતમાં એવો પણ ઉલ્લેખ થયો કે, 'તમે પેલું કાર્ટૂન બતાવ્યું એવી જ પરિસ્થિતિ એક વાર અમારે સર્જાઈ હતી.' સંસ્થાના કાર્યક્રમ દરમિયાન સામાન્ય રીતે તેના હોદ્દેદારો ભારમાં રહેવા પ્રયત્ન કરતા હોય છે, પણ કાર્ટૂન વિશેનો કાર્યક્રમ હોય ત્યારે કશા આયાસ વિના જ સૌ હળવાશમાં હોય છે. તેને કારણે રજૂઆત દરમિયાન નાની નાની રમૂજ થઈ શકે એમ છે અને એ અહીં સૌ માણી શકશે એવો વિશ્વાસ પેદા થાય છે, જેને કારણે કાર્યક્રમ વધુ રસપ્રદ બની શકે છે.

દર મહિને સ્ક્રેપયાર્ડમાં યોજાતો 'કહત કાર્ટૂન...' કાર્યક્રમ એક રીતે જોઈએ તો કાર્ટૂનકળાનાં પગથિયાં ઉત્તરોત્તર ચડતા જવાનો કાર્યક્રમ છે, જ્યારે આ પ્રકારના કાર્યક્રમનો ઉપક્રમ મુખ્યત્વે કાર્ટૂનકળાથી પરિચીત થવાનો છે. આ કાર્યક્રમના આયોજન સાથે સંકળાયેલા ઈન્‍સ્ટિટ્યૂટના હોદ્દેદારો મુકેશભાઈ, બકુલભાઈ, વિકાસભાઈ, સૌરીનભાઈ, ગિરીશભાઈ, પ્રવિણભાઈ તેમજ સૌ કોઈનો આભાર.

મારા આમંત્રણને માન આપીને શરદભાઈ રાવલ, નિતીનભાઈ પટેલ, અજય અને રશ્મિકા પરીખ, ઈશા અને વિક્રમ પાઠક, હર્ષદભાઈ શાહ, જૈનિક અને પરેશ પ્રજાપતિ જેવા મિત્રો ઉપસ્થિત રહ્યાં એનો વિશેષ આનંદ.

કાર્યક્રમના આરંભ પહેલાં...

કાર્યક્રમ પહેલાં પૂર્વભૂમિકા બાંધતાં ઉષ્માબહેન

વિવિધ કાર્ટૂનની રજૂઆત

ઉપસ્થિત સભ્યો