શીરો, સંત અને રાજ કપૂર

 

પોતાનો ધાર્મિક એજન્ડા ચલાવીને નાણાં બનાવતા દંભી 'સાધુસંતો'ને રાજસાહેબ ધિક્કારતા. તેમની આસ્થા કેવળ સર્વશક્તિમાનમાં હતી. એ સમયના એક સંતે (એમનું નામ હું લેવા નથી માંગતો) પોતાનું કામ નવુંસવું શરૂ કરેલું, જેઓ પછી બહુ ખ્યાતનામ બન્યા. તમામ સંતો ખ્યાતનામ બનવા માટે જનસંપર્કનો ઉપયોગ કરે છે અને નિર્દોષ લોકોને પોતાના ભક્ત બનાવવા માટે લલચાવે છે.

આ સંત દ્વારા યોજાયેલા શ્લોકગાનમાં ઉપસ્થિત રહેવાનું આમંત્રણ રાજસાહેબને એક સ્થાનિક પોલીસ ઈન્‍સ્પેક્ટર દ્વારા મળ્યું. સ્થળ પર પહોંચતાં જ આયોજકોએ અમારું અભિવાદન કર્યું અને અમારી સુવિધા સાચવવા માટે તત્પરતા બતાવીને અમને પ્રથમ હરોળમાં બેસાડવામાં આવ્યા. રાજસાહેબે આસપાસ જોયું અને પૂછ્યું, 'કુર્સી કહાં હૈ?' બાકીના બધા ભોંય પર કે ગાદલાં પર ગોઠવાયેલા હતા, પણ રાજસાહેબને ખુરશી જોઈતી હતી અને તેમણે કહ્યું, 'દો કુર્સી લેકર આઈયે.' હું તેમની સાથે હતો એટલે મને પણ ખુરશી પર બેસવાનો લાભ મળ્યો.

ગાન ચાલી રહ્યું હતું અને તેઓ શીરાનો પ્રસાદ વહેંચાઈ રહ્યો હતો. રાજસાહેબનું ધ્યાન પડ્યું અને કહે, 'પેલો શીરો મજાનો લાગે છે.' પેલા સંત જે ઉપદેશ આપવાના હતા એના કરતાં તેમને શીરામાં વધુ રસ હતો. શીરો વહેંચનાર પોતાના સુધી આવે ત્યાં સુધી તેઓ રાહ જોઈ શકે એમ નહોતા એટલે તેમણે મને કહ્યું, 'જા અને પેલા માણસને કહે કે પહેલો અહીં પીરસે.' આથી હું પેલા માણસ પાસે ગયો અને કહ્યું, 'રાજ કપૂર તમને બોલાવે છે.' મારા શબ્દો સાંભળીને તેની આંખ ચમકી અને તરત જ તે શીરો ભરેલું એક મોટું તપેલું તેમજ બે નાના વાટકા લઈને આવી ગયો. રાજસાહેબ મહા 'ફૂડી' હતા એટલે તેમણે આખું તપેલું જ પોતાના તરફ ખસેડ્યું અને બધો શીરો ઝાપટી ગયા!

એ પછી આયોજકો તેમની પાસે આવ્યા અને તેમને ફૂલહાર પકડાવતાં કહ્યું, 'આપ જાકે બાબાજી કો યે પહના દેના.'

રાજસાહેબ ખુરશી પર બેઠા રહ્યા અને શીરાની લિજ્જત માણતા રહ્યા. આથી મેં તેમને કહ્યું, 'સર, તમારે ઊભા થઈને ત્યાં જઈ આ હાર પહેરાવવો ન જોઈએ?'

'જો, હું રાજ કપૂર છું. આ માણસને પબ્લિસિટી જોઈએ છે. એ એની મેળે ઊભો થશે, અહીં આવશે અને મને હાર પહેરાવશે.' અને ખરેખર આમ જ બન્યું. પેલા સંત ઊભા થયા, રાજ કપૂર પાસે આવ્યા અને તેમના ગળામાં ફૂલહાર પહેરાવ્યો. આમ, બેવડો લાભ થયો. પેલા દંભી સંતને તસવીર લેવાની તક મળી અને રાજસાહેબને શીરાનો લહાવો!

(રાહુલ રવૈલ દ્વારા લિખીત પુસ્તક Raj Kapoor, The Master at work ના એક અંશનો અનુવાદ, પ્રકાશક: Bloomsbury, 2021)