નીરોની અપીલ અને તેનો અમલ

 રોમના નગરજનો ભીષણ આગથી પહેલાં તો મિલકત બચાવવા, અને પછી જાન બચાવવા માટે ભાગાભાગ કરી રહ્યા હતા. ચોમેર બધું સળગી રહ્યું હતું એટલે ક્યાં જવું એ સમજાતું નહોતું. તેમને ફીડલના સૂર સંભળાઈ રહ્યા હતા. એ સાંભળીને તેમને લાગતું હતું કે ચોક્કસ, ક્યાંક એવી જગ્યા હજી બચી છે કે જ્યાં આગ પહોંચી નથી, અને સંગીતનો જલસો ચાલી રહ્યો છે.

આમ છતાં, તેઓ ડરેલા હતા, કેમ કે, રસ્તે મળતા ઘોડેસવાર સૈનિકો તેમને પકડતા, ફટકારતા અને અગ્નિપ્રતિરોધક પોષાક ન પહેરવા બદલ આકરો દંડ ફટકારતા. આ સૈનિકોથી બચવા રોમના લોકો મુખ્ય માર્ગને બદલે ગલીકૂંચીઓમાં થઈને દોડધામ કરતા. આ સ્થળે જો કે, આગથી ભરખાઈ જવાનું જોખમ વધુ હતું. આટલું ઓછું હતું એમ આ ગલીકૂંચીઓમાં કોક અજાણ્યા લોકોનાં ટોળાં દેખાવા માંડ્યા.

કદાચ પોતાના માનવંતા સમ્રાટ નીરોએ તેમને મદદ કાજે મોકલ્યા હશે એમ માનીને સંતાયેલાં નગરજનો બહાર નીકળવા લાગ્યા. પેલા અજાણ્યા લોકો તેમની નજીક આવતા, અને ગળામાં પહેરેલી સોનાની, ચાંદીની ચેઈન ખેંચીને તોડી લેતા. આ જોઈને નાગરિકો ઓર ગભરાયા. કેટલાક નાગરિકોએ ગળામાં પહેરેલી ચેઈન જાતે જ કાઢીને અજાણ્યાઓને ધરવા માંડી. પેલા અજાણ્યાઓ ઓર અકળાયા. તેમણે એ ચેઈન નાગરિકોને પાછી પહેરાવી અને પછી ખેંચીને તોડી.

દરેક વખતે ચેઈન તોડે એ સાથે તેઓ બૂમ પાડીને પૂછતા, 'બંધ થઈ?' ગલીની બહાર ઉભેલો તેમનામાંનો જ એક જણ કપાળે નેજવું કરીને જોતો, અને પછી આદેશ આપતો, 'હજી ચાલુ જ છે, કામચોરો. બરાબર કામ કરો.'

આખરે એક નાગરિકથી ન રહેવાયું. તેણે પૂછ્યું, 'મહેરબાન, તમે અમને લૂંટી તો લીધા જ છે. હવે જરા એટલું જણાવવા કૃપા કરશો કે આપ આ શું પૂછી રહ્યા છો?'

એક અજાણ્યો અટક્યો. પૂછનાર નાગરિકની સામે જોયું. તુચ્છકારભર્યું હસ્યો અને બોલ્યો, 'તને શું લાગે છે? અમે બધા ચેઈનસ્નેચર છીએ? તને ખબર નથી લાગતી કે આપણા માનવંતા સમ્રાટ નીરોએ સૌને અપીલ કરી છે કે આપણા નગરની આ ભીષણ આગને કાબૂમાં લેવી હશે તો ચેઈન તોડવી પડશે. અમે સમ્રાટના આદેશનું પાલન કરી રહ્યા છીએ. તુંય કરવા માંડ, નહીંતર આગ તને ભરખી જશે. અને બચી ગયો તો નીરોજીના ફરમાનના દ્રોહનો ગુનો લાગશે.' આટલું બોલીને તેણે ગલીના નાકે ઉભેલા પોતાના જોડીદારને કહ્યું: 'આ ગલીમાં કોઈ ચેઈન બાકી નથી. હવે કેવું છે? બંધ થઈ?'

એવામાં એ ગલીમાં સળગી ગયેલાં મકાનોનો કાટમાળ પડ્યો. આગ તો ન ઓલવાઈ, પણ જીવન ઓલવાઈ ગયાં.

(By clicking on image, the URL will be reached) 

(The images are symbolic)