Thursday, July 25, 2024

ચીની ચાઉમાઉ, એનો દીવાન હાઉવાઉ (અનુસર્જન-10): ચાઉમાઉનો મનોરંજનપ્રેમ

ચાઉમાઉના રાજમાં મનોરંજનની કમી નહોતી. કેમ કે, ચાઉમાઉને પોતાને જ મનોરંજન ખૂબ પ્રિય હતું. આથી મનોરંજનમાં સહેજ ઓટ આવે કે તે પોતે જ મેદાનમાં ઊતરવા કમર કસતો. પ્રજા પણ આમાં પાછીપાની ન કરતી અને ચાઉમાઉની હરકતોનો ઊમળકાથી પ્રતિસાદ આપતી.

ચાઉમાઉને પશુપક્ષી ખૂબ પ્રિય હતાં. પોતાની જાત સિવાયનાં અન્ય સહુને તે આ જ શ્રેણીનાં ગણતો અને તેમને પ્રેમ કરતો. એ સમયે ચીનમાં ચિત્રકળા ખૂબ પ્રચલિત હતી. ચાઉમાઉ પોતાને ખભે જાતભાતનાં પક્ષીઓ બેસાડતો અને ચિત્રકારો હોંશે હોંશે આ અદ્ભુત ક્ષણને કાગળ કે કેનવાસ પર ચીતરતા. ખાસ કરીને લક્કડખોદ ચાઉમાઉને અતિ પ્રિય હતું. ભલભલા કઠણ લાકડાને લક્કડખોદ ચાંચ મારી મારીને કોતરી કાઢતું હોવાથી ચાઉમાઉને એ પોતાનું પ્રતીક લાગતું. એમ તો પાન્ડા પણ ચાઉમાઉને ગમતા. એનું મુખ્ય કારણ એ હતું કે પાન્ડાનો રંગ શ્વેતશ્યામ હતો. ચાઉમાઉ કોઈ પણ મુદ્દાને આ બે જ રંગે જોતો. આથી તેને પાન્ડામાં પણ પોતાનું પ્રતીક જણાતું. ગિબ્બન જાતિનો વાંદરો ચાઉમાઉને પોતીકો લાગતો, કેમ કે, તેનું મોં કાળું હતું. પોતાના હરીફોના તો ઠીક, સ્વજનોનાં મોં કાળા કરવાની પ્રવૃત્તિ ચાઉમાઉને અતિ પ્રિય હતી. આથી ગિબ્બન સાથે તે નિકટતા અનુભવતો.
તે ગિબ્બનને કેળું ખવડાવતો હોય, લક્કડખોદ સામે લાકડું ધરીને ઊભો હોય, પાન્ડાને વાંસનાં કૂણાં પાન ખવડાવતો હોય એવાં ચિત્રો ચીનમાં ખૂબ લોકપ્રિય હતાં. કેટલાક ઉત્સાહી ચાઉમાઉપ્રેમીઓ આ ચિત્રમાં ચાઉમાઉ ચીતર્યો હોય એની પર કાળા અક્ષરે ‘ચાઉમાઉ’ લખતા, જેથી બાળકો ઉપરાંત અજાણ્યાઓ પણ ચાઉમાઉને સહેલાઈથી ઓળખી શકે.
ચાઉમાઉના રાજમાં તમામ પશુપક્ષીઓના વિશેષ દિન ઉજવાતા. ચીનમાં જોવા પણ ન મળતા હોય એવા પશુપક્ષીઓના નામેય દિવસ ઊજવાતા.
ચાઉમાઉ ધીમે ધીમે આ એકવિધતાથી કંટાળ્યો. પોતે કંટાળ્યો એટલે તેને લાગ્યું કે પ્રજાને હવે કશુંક નવું આપવું જોઈએ. પણ નવું એટલે શું?
ચીનમાં અનેક શાઓલીન ટેમ્પલ આવેલાં હતાં. શાઓલીન ટેમ્પલના માસ્ટરોને ચાઉમાઉ સાથે ‘ઘર જેવા’ સંબંધો હતા, કેમ કે, ચાઉમાઉના ઉદાર અનુદાનથી શાઓલીન ટેમ્પલ ચાલતાં. એમાં સૌથી મોટું શાઓલીન ટેમ્પલ 36 ચેમ્બર ધરાવતું હતું. ચેમ્બર એટલે કોઠા અથવા તબક્કા. આ શાઓલીન ટેમ્પલ પર એક સાંજે કોઈક બે મોંગોલિયન સૈનિકોએ અચાનક હુમલો કર્યો. તેમણે દારૂગોળા ફેંક્યા. આગની જ્વાળાઓ ઉઠી.
પ્રજાને પહેલાં તો લાગ્યું કે ચાઉમાઉના રાજના સેનાપતિ કાઉકાઉનો જન્મદિન હશે અને એની ઉજવણી થઈ રહી હશે. પણ પછી ખ્યાલ આવ્યો કે ચાઉમાઉનો જન્મદિન એ દિવસે હતો ખરો, પણ આ એની ઉજવણી નહોતી. જોતજોતાંમાં ચીની સૈન્ય ધસી આવ્યું. તેમણે પેલા બન્ને મોંગોલિયન સૈનિકોને તીરથી વીંધી નાખ્યા. એ સાથે જ ચીનાઓએ ‘ચાઉમાઉની જય’ બોલાવી. પોતાનો પ્રિય રાજા આ હુમલામાં બચી ગયો એ જાણીને સૌ રાજીરાજી થઈ ગયા. એકાદ દોઢડાહ્યાએ હળવેકથી પૂછ્યું, ‘રાજા બચી જવાની વાત જ વાહિયાત છે. એ તો પોતાના મહેલમાં હતો. ટેમ્પલમાં ક્યાં હતો?’ આ દોઢડાહ્યાને લોકોએ બરાબર ઠમઠોર્યો.
આ ઘટના પછી ચાઉમાઉને મનોરંજન માટે એક નવી રમત હાથ લાગી. એ રમત તે અવારનવાર રમવા લાગ્યો. ચીનાઓ પોતાના રાજાના લાંબા આયુષ્ય માટે પ્રાર્થના કરતા. કેટલાક વાસ્તવદર્શી લોકો રાજાની માનસિક સ્થિતિ સુધરે એ માટે પ્રાર્થના કરતા. ચીનાઓ આવા લોકોને બહુ ધિક્કારતા અને એમને ‘મહામોંગોલ’ની ગાળ આપતા. ધીમે ધીમે આવા ‘મહામોંગોલો’ને મોંગોલિયા મોકલી દેવાની માગણી જોર પકડવા લાગી.
આમ છતાં, ચાઉમાઉના રાજમાં બાકીના લોકોને લીલાલહેર હતી.
(રમણલાલ સોનીએ સર્જેલાં ચીની ચાઉમાઉ ને એનો દીવાન હાઉવાઉનાં મૂળ પાત્રો પર આધારિત નવી કથા)

No comments:

Post a Comment