આ હરોળ ખાલી કેમ છે?

- રાહુલ રવૈલ

વકીલસિંઘજીએ આગ્રહ રાખ્યો કે અમે પંજાબ આવીએ. આથી અમે અમૃતસર ગયા, અને એરપોર્ટથી શહેર તરફ જતાં રસ્તામાં ઠેરઠેર પાટિયાં જોવા મળ્યાં- 'બૉબી લૉન્ડ્રી', 'બૉબી ટેલર', 'બૉબી બાર્બર', 'બૉબી ફલાણું', 'બૉબી ઢીકણું' અને 'બૉબી બુચર' પણ! 'બૉબી' ખરા અર્થમાં 'કલ્ટ ક્લાસિક' બની ગઈ હતી.

અમે સિનેમા હૉલ પહોંચ્યા, જેમાં 'બૉબી'નું સાતમું સપ્તાહ ચાલી રહ્યું હતું. પણ બહાર ઊભેલું ટોળું ફિલ્મના પહેલા દિવસે હોય એવડું મોટું હતું. બુકિંગ પર 'હાઉસ ફૂલ'નું પાટિયું લગાવેલું હતું.

અમે અંદર ગયા અને બુકિંગ વીન્ડો ખુલ્લી જોઈ. 'હાઉસફૂલ'નું પાટિયું હોવા છતાં બે મહિલાઓ ટિકિટ વેચી રહી હતી. મેં વકીલસિંઘજીને પૂછ્યું, 'આ બે સ્ત્રીઓ કોણ છે?'

એમણે કહ્યું, 'એક તો થિયેટરના માલિકની પત્ની છે અને બીજી એની પુત્રવધૂ છે.'

મેં કહ્યું, 'પણ ફૂલ થઈ ગયેલા શોની ટિકિટો એ શી રીતે વેચી શકે?'

એ બોલ્યા, 'કાળા બજારમાં.'

અમે અંદર પ્રવેશ્યા ત્યારે થિયેટરમાં અતિશય ભીડને લઈને ગૂંગળામણ થાય એવું વાતાવરણ હતું.

મેં કહ્યું, 'ભીડ વધુ પડતી છે. થિયેટરની કેપેસીટી કેટલી છે?'

એ કહે, 'જી, કેપેસીટી ક્યા હોતી હૈ! જિતને લોગ આ જાયે, ઉતની કેપેસીટી.'

મેં કહ્યું, 'સીટોં કા કોઈ નંબર તો હોગા?'

એમણે કહ્યું, 'અરે રાહુલસાબ. કૌન પૂછતા હૈ નંબર ક્યા હોતા હૈ?'

બપોરના ત્રણનો શો હતો અને સવા ત્રણ થઈ ગયેલા, છતાં ફિલ્મ શરૂ નહોતી થઈ. સીટો ભરાઈ ચૂકી હતી, વચ્ચેની જગ્યામાં એકસ્ટ્રા ખુરશીઓ મૂકાયેલી હતી, કેટલાક લોકો એ જગ્યામાં સાંકડમાંકડ ઊભા હતા, કેટલાક ભોંય પર ગોઠવાયા હતા, પણ આ આખા માહોલમાં વચ્ચોવચ એક હરોળ હતી જે ખાલી હતી. એમાં પીઠના ભાગે ગાદીઓ મૂકવામાં આવેલી.

મેં પૂછ્યું, 'આ હરોળ ખાલી કેમ છે? અને ફિલ્મ હજી કેમ શરૂ નથી થઈ?'

તેમણે કહ્યું, 'જો થિયેટર કા માલિક હૈ ઉસકે બચ્ચોં કે સ્કૂલ કા માસ્ટરજી ઔર ઉનકા ખાનદાન અભી તક નહીં આયા. ઉનકે લિયે યે રો ખાલી રખા હુઈ હૈ. ઉનકે આને તક ફિલ્મ શુરુ નહીં હો સકતી.'

વેલકમ ટુ પંજાબી કલ્ચર!

(રાહુલ રવૈલ દ્વારા લિખીત પુસ્તક Raj Kapoor, The Master at work ના એક અંશનો મુક્તાનુવાદ, પ્રકાશક: Bloomsbury, 2021)