દર ઊનાળાની બપોરે અમારા મહેમદાવાદમાં આ બૂમ સંભળાય. એમાં પછી ઉમેરાય, 'મીઠા ને મેવા લાયા ફાલ...સા'. 'ફાલ..' પછીનો 'સા' સાઈલન્ટ રહેતો. ચશ્મા પહેરેલા એક કાકા માથે ટોપલો મૂકીને નીકળતા અને આવી બૂમ પાડતા. ટોપલામાં ફાલસા હોય અને નાનકડું ત્રાજવું. અમે એમની બૂમની રાહ જોતા હોઈએ. મમ્મી એમને ઊભા રહેવાનું કહે. તેઓ અમારે ઓટલે ટોપલો મૂકે અને બેસે. લોટામાં એમને પાણી પણ ધરીએ. તેઓ પાણી પીવે અને પછી એક કે બે રૂપિયાના ફાલસા તેઓ જોખે. એમ લાગતું કે ફાલસા ત્યારે પણ મોંઘા હતા. હજી ઊનાળામાં મહેમદાવાદ જવાનું થાય ત્યારે ત્યાં ફાલસા લેવાના જ. હવે જો કે, એ લારીમાં મળે છે. ગળ્યા અને ખાટા ફાલસા ખાતાં એમાંના બીયાને ચાવતાં જે અવાજ આવે એને મજા જ જુદી. હવે જો કે, ફાલસાનું શરબત પીવાનું વધુ બને છે, છતાં ફાલસા એ ફાલસા.
વચ્ચે કોઈક લારીવાળાને કહેતા સાંભળેલા કે 'હવે ફાલસાનાં ઝાડ જ ઓછા થઈ ગયા છે.' જો કે, કદી એવો વિચાર નહીં આવેલો કે ફાલસાનાં ઝાડ ક્યાં હોય? કોણ એ ઉછેરે? અને એ કેવું દેખાય?
ગયા વરસે દમણ જવાનું થયું ત્યારે ઉદવાડામાં આવેલી એક નર્સરીની મુલાકાત લીધી. વાહન કરીને ગયેલા હોવાથી સૌએ વિવિધ રોપા ખરીદ્યા. કામિનીએ એમાં ફાલસાનો રોપો પણ ખરીદેલો. ઘેર આવીને અમારા ધાબે તેણે એ રોપાને એક ડ્રમમાં રોપ્યો. બીજા પણ રોપ્યા.
આ સાત-આઠ મહિનામાં ફાલસાના એ રોપા પર પહેલી વાર ફૂલ બેઠાં છે. એની પર ફાલસા આવે ત્યારની વાત ત્યારે, અત્યારે તો રોજેરોજ આ ફૂલ જોઈને અમે હરખાઈએ છીએ.
સૌથી પહેલું ફાલસાનું ફળ બેસશે ત્યારે એની ઊજવણી બાબતે વિચારીશું.
 |
| ફાલસાને બેઠેલાં ફૂલ |
 |
| મબલખ પાક ઊતરવાની એંધાણી |
 |
| ફાલસાનો છોડ |
It’s a pleasure to read about Falsa fruit in the land of apple and oranges! We are not too far in future when current generation will no nothing about it and older people will have no explanation on these berries or its Sharbet. Good luck to the plant you brought from Udwada.
ReplyDelete